Trgovinski sporazumi o slobodnoj trgovini | |
Crna Gora ima zaokruženu institucionalnu osnovu za slobodnu trgovinu sa zemljama koji su joj glavni trgovinski partneri i sa zemljama sa kojima postoji najveći potencijal razvoja trgovinskih odnosa – prvenstveno sa zemljama EU, zemljama regiona putem CEFTA sporazuma, kao i sa Turskom, Rusijom, Ukrajinom i EFTA zemljama. | |
Na 8. Ministarskoj konferenciji Svjetske trgovinske organizacije održanoj u Ženevi 17. decembra 2011. godine odobren je prijem Crne Gore u tu Organizaciju. Crnogorski parlament je 27. februara 2012. godine usvojio Zakon o potvrđivanju Protokola o pristupanju Crne Gore Sporazumu iz Marakeša o osnivanju Svjetske trgovinske organizacije, a instrument ratifikacije dostavljen je 30. marta 2012. godine. Crna Gora je 29. aprila 2012. godine postala punopravna članica Svjetske trgovinske organizacije. Učlanjenjem u STO, Crna Gora se obavezala na primjenu sporazuma i principa na kojima počiva Organizacija, u prvom redu trgovina bez diskriminacije, transparennost, liberalizacija trgovine i promovisanje konkurencije, kao i podsticanje razvoja i ekonomskih reformi sa ciljem obezbjeđivanja transparentnog i predvidivog ambijenta, kako za domaće tako i za inostrane kompanije. | |
Ugovori o slobodnoj trgovini u primjeni | |
Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju između Crne Gore i Evropske unije potpisan je 15. oktobra 2007. SSp je stupio na snagu 1. maja 2010. godine, nakon ratifikacije u 27 nacionalnih parlamenta država članica EU. Ovim Sporazumom se uspostavlja područje slobodne trgovine između Crne Gore i EU tokom perioda od pet godina od dana privremenog stupanja na snagu istog. U navedenom periodu i Crna Gora i EU su liberalizovale svoja tržišta u skladu sa Sporazumom. Imajući u vidu da će Hrvatska 1. jula 2013. godine pristupiti EU, Savjet za stabilizaciju i pridruživanje ovlastio je EK da pokrene inicijativu za izmjenu Sporazuma. U toku su tehnička prilagođavanja SSP-a. U skladu sa pomenutim, do učlanjenja Hrvatske u EU, trgovinski odnosi između Crne Gore i Hrvatske biće regulisani Sporazumom CEFTA 2006, kao i Dodatnim Protokolm uz Sporazum počev od 1. jula 2011. godine. Crna Gora je otpočela sa punom primjenom Sporazuma o izmjeni i pristupanju centralno-evropskom Sporazumu o slobodnoj trgovini (CEFTA 2006) 22. novembra 2007. godine. Stupanjem na snagu ovog Sporazuma svi bilaterlani sporazumi između Crne Gore i potpisnica CEFTA 2006 više nijesu na snazi.. Stupanjem na snagu Dodatnog protokola uz Sporazum o izmjeni i pristupanju centralnoevropskog sporazuma o slobodnoj trgovini na snagu, 6. januara 2012. godine, Crna Gora je potpuno liberalizovala trgovinu sa svim CEFTA 2006 potpisnicama, osim sa Hrvatskom gdje je dogovorena asimterična liberalizacija u korist Crne Gore, za jedan broj osjetljivih proizvoda. Crna Gora i Turska su, 26. novembra 2008. godine u Istanbulu, potpisale asimetričan Sporazum o slobodnoj trgovini. Lista industrijskih proizvoda je identična kao i ona potpisana između Evropske Unije i Crne Gore, dok je lista poljoprivrednih proizvoda prilično limitirana (Poljoprivredni proizvodi za koje Turska može dati koncesije Crnoj Gori su: tarifa 1902 (tjestenine), 500 tona - EU tretman; tarifa 2007 (džemovi) 300 tona - 30% popusta u odnosu na MFN; tarifa 2204 (vino), 2500 hl - 75% popusta u odnosu na MFN. Poljoprivredni proizvodi za koje Crna Gora može dati koncesije Turskoj su: tarifa 0713.40 (sočivo), neograničeno -100% popusta u odnosu na MFN i tarifa 0813.10 (sušena kajsija), 100% tona - 0%). Sproazum je stupio na snagu 1. marta 2010. godine. Crna Gora primjenjuje Sporazum potpisan između Savezne Republike Jugoslavije i Ruske Federacije počev od maja 2001. godine. Crna Gora i Rusija su započele pregovore o izmjenama Protokola uz postojeći Sporazum o slobodnoj trgovini u cilju liberalizacije tržišta saglasno interesima i strukturi ekonomije obje strane. Pregovori su u toku. U okviru pregovora koji se vode sa Ruskom Federacijom vode se i pregovori o sporazumima o slobodnoj trgovini sa Kazahstanom i Bjelorusijom, koje su zajedno sa Ruskom Federacijom formirale carinsku Uniju. Sporazumi o slobodnoj trgovini sa Bjelorusijom i Kazahstanom će biti potpisani bilateralno. Liste roba izuzete iz režima slobodne trgovine i pravila porijekla roba i procedura administrativne saradnje će, najvjerovatnije, biti isti za sve članice Unije, čime će se umnogome pojednostaviti proceduralna pitanja. Sporazum o slobodnoj trgovini između Crne Gore i EFTA potpisan je u Ženevi 14. novembra 2011. godine. Sporazum je stupio na snagu 2012. godine i to 1. septembra za Crnu Goru, Švajcarsku i Lihtenštajn, 1. oktobra za Island i 1. novembra za Norvešku. Zakon o potvrđivanju Sporazuma objavljen je u Službenom listu Crne Gore - Međunarodni ugovori broj 8/2012, od 19. juna 2012. Predmet pregovora sa EFTA zemljama bio je osnovni tekst Sporazuma, sa pratećim dokumentima, kao i sporazumi o poljoprivredi koji su bilateralno potpisani između Crne Gore i drugih zemalja članica. Sporazum o slobodnoj trgovini između Crne Gore i Ukrajine potpisan je 18. novembra 2011. godine. Zakon o potvrđivanju Sporazuma objavljen je u Službenom listu Crne Gore - Međunarodni ugovori br. 3/2012 od 8. marta 2012. godine. Sporazum je, u skladu, sa definisanim procedurama, stupio na snagu 1. januara 2013. godine. | |
Kontakt: | |
MINISTARSTVO EKONOMIJE |